مسیحا در کتاب مقدس یهودی (عهد عتیق)

مسیحا از اصلی¬ترین و بنیادی¬ترین موضوعات در یهودیت است. هدف این پژوهش بررسی تفصیلی معنا و اصطلاح مسیحا و مسیح باوری، در مهم¬ترین و بنیادی¬ترین بخش دین یهود، یعنی عهد عتیق است. اصطلاح مسیحا به معنی مسح شده با روغن مقدس برای اهداف خاص ، به عبارتی به معنای برگزیدگی برای هدفی مقدس است و شخص یا شیء مسح شده پر از روح الهی است.در عهد عتیق اشیاء مقدس با هدف برکت بخشی، و انتقال لطف و رستگاری خدا به قومش مسح می شدند. کاهنان اعظم به طور مفصل و آیینی توسط کاهن مسح و تقدیس می¬شدند. رسالت و هدف از این تقدیس پر شدن از روح الهی به منظور تعلیم و تربیت شریعت به قوم اسرائیل بود. پادشاهان در عهد عتیق برای مشروعیت بخشی به حکومت به مسح شدن توسط کاهن یا نبی نیاز داشتند. پادشاه مسح شده شخصی معنوی تلقی می¬شد که باید قوم اسرائیل را از دست دشمنان نجات می¬داد. در عهد عتیق همه¬ی انبیاء به طور کلی برگزیده و مسح شده، هستند. این اصطلاح در دوره¬های بعد در مورد منجی موعود انبیاء مورد استفاده قرار گرفت که از طرف خداوند برای هدف نجات جهان برگزیده شده است. گرچه منجی موعود یا مسیح باوری به طور خاص در نبوت¬های انبیاء نمود بیشتری یافت، اما شکل گیری این آموزه تحت تأثیر آموزه¬ی وحدانیت خداوند، برگزیدگی قوم، شرایط رقت بار قوم، و آموزه¬های اقوام همسایه درباره¬ی پادشاهی الهی بود. بن¬مایه¬ها و زمینه های اصلی و روشن این آموزه را می¬توان در تورات یافت. در مزامیر پادشاهی به خاندان داوود وعده¬ی پادشاهی ابدی داده می¬شود. در مزامیر دوره¬ی تبعید منجی تنها خداست. انبیاء تصویر روشنی از روز داوری قبل از ظهور مسیحا ارائه می¬کنند، از قبیل: تغییرات بزرگ در نظم طبیعت، فراموشی تورات، جمع شدن همگان در یک مکان مشخص، ظهور ایلیای نبی، ظهور ضد مسیح. منجی موعود در عهد عتیق با عناوینی از قبیل: شیلوه، داوود، عضوی از خاندان داوود، عَمّانوئیل، زَرُبابل، خود خدا، نجات دهندگان، بنده¬ی خدا، پسر انسان(قوم اسرائیل) معرفی می¬شود. نخستین مشخصه¬ی دوره¬ی مسیحایی جمع شدن تبعیدیان قوم اسرائیل، برکت¬های مادی و معنوی، رهایی قوم اسرائیل از ظلم و ستم غیر یهودیان است. در کتاب¬های دوره¬ی تبعید و بعد از دوره¬ی تبعید عهد عتیق این دوره¬ی مسیحایی با مفاهیم عالی¬تری، از قبیل: نوشته شدن شریعت در قلب همگان، صلح جهانی تا حد مصاحبت حیوانات درنده با کودکان، خلقت آسمان و زمین جدید، تبدیل زمین به بهشت عدن، سهیم شدن مردگان دیندار در برکت¬های این دوره توصیف می¬شود.